Bijna 3 jaar na de uitbraak van de pandemie blijkt dat jongeren het diepst zijn geraakt door de coronacrisis. Klachten over angst, depressies, eetstoornissen en suïcidale gedachten zijn explosief gestegen. Museum van de Geest besteedt in haar programma extra aandacht aan de mentale gezondheid van jongeren. In dit interview gaan we in gesprek met Thessa Mous, directeur jeugd & gezin van GGZ Noord-Holland-Noord.
“Opvallend is de toename van jongeren met eetstoornissen. Zij doen veel vaker een beroep op de (crisis)zorg dan voor corona. Een eetstoornis kan snel ernstige vormen aannemen. Jongeren verliezen dan in korte tijd veel gewicht, hun lichamelijke conditie komt in levensgevaar. Binnen jeugdpsychiatrie is anorexia nervosa de ziekte met de hoogste sterftecijfers”.
“Dat weten we nog niet precies, maar vast staat wel dat het niet over eten gaat. Het heeft alles te maken met controle; door het niet eten kan je weer controle krijgen. Tijdens de pandemie werden jongeren bijna twee jaar lang onderworpen aan een gevoel van controle verlies: er was geen school, geen sociaal leven, geen sportschool, geen uitgaansleven, er was helemaal niets! Jongeren met eetstoornissen vertellen dat ‘niet eten’ een gevoel van zekerheid gaf: ‘daar ben ik goed in'”.
“De druk op de crisiszorg is hoog. Om escalatie te voorkomen grijpen we bij jongeren met eetstoornissen direct in; we zien deze jongeren wel twee tot drie keer per week. Dit heeft tot gevolg dat de groep met minder acute klachten – denk bijvoorbeeld aan iemand met een angststoornis – langer op de wachtlijst staat. Door het lange wachten kan bijvoorbeeld schooluitval optreden. Dat kan tot gevolg hebben dat iemand met angstklachten bijvoorbeeld niet meer naar school gaat. Met als grootste risico dat wij het tij nog maar moeizaam of niet meer kunnen keren”.
“Samen met Artiance, een kunstcentrum in Alkmaar, hebben we ‘SPOT’ opgericht, een werkplaats voor jongeren waar we op een creatieve manier samen aan herstel werken. Jongeren met een psychische kwetsbaarheid volgen hier kunst- en theaterworkshops waarbij naast docenten ook ervaringsdeskundigen aanwezig zijn. ‘Je kan hier gewoon lekker gek doen, zonder dat daar een oordeel aan vast zit’, aldus een van de deelnemers. Het is prachtig om te zien hoe jongeren dichtbij zichzelf blijven en weer in hun kracht komen. Zo’n 60 tot 80 jongeren hebben hier tijdens corona aan deelgenomen”.
“Ja zeker! Bijvoorbeeld sommige jongeren met een stoornis in het autistisch spectrum doen het best goed op deze crisis! Ik heb jongeren gesproken die het wel prima vonden om thuis te zijn en online les te volgen. Het ‘gewone leven’ was soms best wel veel gevraagd; er worden veel eisen aan hen gesteld. Zij staan nu voor de uitdaging om een goede balans te vinden tussen een prikkelarm en actief leven”.
“Mentale gezondheid moet een vast onderdeel worden in voorlichtingscampagnes over gezonde leefstijl. Die zijn nog te veel gericht op onze fysieke gezondheid: we weten allemaal dat gezond eten, sporten en voldoende slaap goed voor ons is. Aandacht voor mentale gezondheid hoort hier ook thuis. Het liefst in samenwerking met de GGD en het onderwijs, dat is nu eenmaal de plek waar veel jongeren zijn”.
“Openheid over mentale gezondheid blijft de komende jaren heel belangrijk. Openlijk vertellen over hoe jij je echt voelt, kan een hele helpende en beschermende rol spelen. Je voelt dat je niet de enige bent. Als dit gesprek binnen en buiten de museummuren plaats vindt, kan je echt verschil maken”.
Museum van de Geest besteedt in haar programma extra aandacht aan de mentale gezondheid van jongeren. Met Word Up krijgen jongeren door middel van kunsteducatie inzicht in hoe hun hoofd werkt. Samen gaan we op zoek naar woorden, die vertellen hoe je je echt voelt. Word Up vindt zowel op school als in het museum plaats. Datzelfde geldt voor The Young Mind Academy: een combinatie van online lessen over mentale gezondheid op school en een tour door het museum.
