Orkest van Coburg | Willem van Genk

Orkest van Coburg
Willem van Genk
Verschillende technieken, ca. 1960-1980, Stichting Willem van Genk

Over het werk

Het kwam nog al eens voor dat de kleine Willem niet kon slapen. Wat zijn moeder ook probeerde, hij bleef maar roepen: “Wimpie wil muziekie horen! Wimpie wil muziekie horen!”

Het werk Orkest van Coburg (ca. 1960-1980) vertelt over zijn grote liefde voor muziek en vooral voor het Orkest van Coburg, dat verschillende malen voorkomt op zijn schilderijen. Als zo vaak speelt dit orkest ook hier zijn laatste concert.

Van Genk verbeeldt het orkest, omringd door grote koren. In het midden hangt een doek met een Franse lelie voor een orgel. De dirigent staat op een rood tapijt waarop bloemen liggen. Op het oppervlak van het werk drijven woorden, die de orkestruimte extra diepte geven. Het zijn titels van boeken en fragmenten van zinnen daaruit. Dat zie je vaker in de kunst van Van Genk. Hij was dol op tijdschriften en zijn huis stond vol boeken over psychiatrie, politiek, vervoer, landen, seksualiteit en architectuur.

Van Genk hield er niet van dat dingen voorbij gingen. Een orkest dat stopte, een tramlijn die werd opgeheven, maar vooral: gebouwen die werden gesloopt. Stations bleef dat lot meestal bespaard. Gelukkig maar. De enorme stalen overkappingen joegen hem schrik aan, maar tegelijkertijd hoorde hij er muziek klinken. Heroïsche symfonieën van componisten als Verdi, Shostakovich, Lehar, Tsjaikovski en Beethoven dreven dan zijn hoofd binnen. Deze muziekstukken vormden voor hem de perfecte vertaling van de architectuur. De klanken van zijn lievelingsmuziek konden vaak zijn kwade herinneringen overstemmen. Ook zijn schilderijen hielpen hem daarbij. Want zoals hij zelf ooit zei:

Over Willem van Genk

Willem van Genk (1927-2005) wordt gezien als de beroemdste outsider-kunstenaar die Nederland heeft voortgebracht. Wat Berlage is voor de architectuur en Sandberg voor de museumwereld, is Van Genk voor deze steeds bekendere kunstvorm.

Van Genk was een man die zijn hele leven bezig was om zich staande te houden in de maatschappij. Zijn werk was het enige waarin hij kon opgaan, de enige plek waar hij de boze buitenwereld kon ontvluchten. In zijn tekeningen, schilderijen, collages en trolleybussen had hij het voor het zeggen en kon hij alles en iedereen om zich heen negeren.

Willem van Genk werd geboren in een katholiek gezin, als tiende kind en enige jongen na negen meisjes. Zijn moeder stierf toen hij vijf jaar oud was, op de lagere school vertoonde hij ernstige leerproblemen. De Tweede Wereldoorlog beleefde hij als een traumatische periode. Zeventien jaar lang werkte hij daarna op een werkplaats voor verstandelijk gehandicapten.