Bahnhof Friedrichstrasse, Berlijn | Willem van Genk

Bahnhof Friedrichstrasse, Berlijn
Willem van Genk
Verschillende technieken, 1964, Stichting Willem van Genk

Over dit werk

Achter op het werk Bahnhof Friedrichstrasse, Berlijn uit 1964 legt Willem van Genk uit wat het bijzondere was aan station Friedrichsstrasse:

“Voor de Oorlog het centrum der Rijkshoofdstad – thans de grens tussen West Oost sektor op de lijnen naar Moskou en Leningrad, van Rotterdam CS, Keulen, – MÜNCHEN, met het locaal verkeer der Stadtbahn. Van Berlijn (Ooststatie) is ook de verbinding (ligwagen CCCP) met de Baltische staten, de zg. grenspost Baliostocka (in samenwerking met WARS) LENINGRAD (zuid)”.

Kortom, een groot internationaal knooppunt dat in het oostelijke deel van Berlijn lag, met toegang tot zowel de S-Bahn, voor stedelijk vervoer in heel Berlijn, als de U-Bahn, de metro van het westelijke deel van de stad.

Midden in het beeld verwijst Van Genk naar die lijnen, waar een goudblonde vrouw met schoudertas en valies zich naartoe lijkt te begeven. Een man leest News en een meisje de Italiaanse krant l’Unità, het orgaan van de communistische partij daar.

In de boog van de stalen stationsoverkapping schildert Van Genk een reclame voor de firma Dralle, een Hamburgse producent van parfums en zeep. In de hoek staat een dame de Nederlandse (communistische) krant De Waarheid te lezen. Achter haar schrikt een vrouw zich bijna letterlijk een hoedje wanneer een locomotief uit Frankfurt am Oder met piepende remmen het station binnen stuift.

Een meisje met een lolly aan haar mond en een witte hond aan de lijn duikt weg. Een conductrice uit Warschau staat als een stijve pop bij de ingang naar de ondergrondse. Het werk staat vol namen van steden waarmee allemaal verbindingen zijn, waarbij Den Haag, Hoek van Holland en Utrecht net zo goed genoemd worden als Kopenhagen, Londen, Warschau, Pilsen en Parijs.

Over Willem van Genk

Willem van Genk (1927-2005) wordt gezien als de beroemdste outsider-kunstenaar die Nederland heeft voortgebracht. Wat Berlage is voor de architectuur en Sandberg voor de museumwereld, is Van Genk voor deze steeds bekendere kunstvorm.

Van Genk was een man die zijn hele leven bezig was om zich staande te houden in de maatschappij. Zijn werk was het enige waarin hij kon opgaan, de enige plek waar hij de boze buitenwereld kon ontvluchten. In zijn tekeningen, schilderijen, collages en trolleybussen had hij het voor het zeggen en kon hij alles en iedereen om zich heen negeren.

Willem van Genk werd geboren in een katholiek gezin, als tiende kind en enige jongen na negen meisjes. Zijn moeder stierf toen hij vijf jaar oud was, op de lagere school vertoonde hij ernstige leerproblemen. De Tweede Wereldoorlog beleefde hij als een traumatische periode. Zeventien jaar lang werkte hij daarna op een werkplaats voor verstandelijk gehandicapten.