Route naar Vrijheid: een open geest

Genderkinderen – Sarah Wong

Sarah Wong (1963) is visueel kunstenaar. Haar werk gaat over authenticiteit, duurzaamheid en transformatie. Met de analoge camera brengt ze bewustzijnsprocessen in beeld. Een belangrijke inspiratiebron voor haar werk is de innerlijke zoektocht naar identiteit. 

Of we man of vrouw zijn, is deels bepaald door de sociale rol die we spelen (gender). Er is ook een lichamelijke component (sekse). Sommigen hebben van kind af de ervaring in het verkeerde lichaam te zijn geboren. Medisch ingreep maakt het tegenwoordig mogelijk om van lichaam te veranderen. Ligt hierin ergens ook een kwestie van de ‘mens die aan te passen is’? 

Gevelsteen

In de Middeleeuwen waren er aanvankelijk geen aparte instellingen voor ‘dollen’. Wie niet door zijn familie werd verpleegd, kon bij een particulier worden ondergebracht of opgenomen worden in een regulier gasthuis. Vaak waren er op zolder kamertjes of hokken getimmerd om ‘dollen’ in op te sluiten.

In de 15e eeuw verschenen in Nederland de eerste dolhuizen, waarin huisjes of cellen waren samengevoegd rondom een binnenplaats. De Reinier van Arkel Stichting in ’s Hertogenbosch uit 1442 was het eerste dolhuis in Nederland. De gevelsteen die te zien is in deze route hing daar boven de deur.

Als je goed naar de afbeelding op deze gevelsteen kijkt, valt je misschien iets vreemds op aan de mensen die erop staan afgebeeld. Ze hebben uit razernij de kleren van het lijf gerukt, zijn woest en gevaarlijk en moeten met een ketting rustig worden gehouden. Op deze manier werden dollen vaak afgebeeld. Het was ook echt bedoeld om medelijden te wekken.

Emotional Detox – Marc Quinn

Emotional Detox is een serie sculpturen gemaakt van lood en gegoten naar het lichaam van de kunstenaar Marc Quinn (1964). Quinn is een Britse beeldhouwer geïnteresseerd in de fysieke processen en de emotionele expressie van het lichaam. Door het tonen van de stoffelijke kanten van het leven, confronteert  Quinn toeschouwers met tegenstellingen. Bijvoorbeeld tussen het fysieke en het spirituele, schoonheid en lelijkheid, het eeuwige en het vergankelijke.

Lees verder via deze link.

De drie-eenheid | Anton Heyboer

Anton Heyboer ontwikkelde een systeem om in zijn werk te kunnen leven. Vanuit dat systeem maakte hij ook zijn werken. Dat werk werd gezien door de internationale kunstwereld en maakte hem een wereldberoemd kunstenaar.

Maar de roem stond zijn vrijheid in de weg. En zonder vrijheid kon hij niet werken. En zonder te werken kon hij niet leven. Hij begon zijn werk, waar veel geld voor werd betaald, over te schilderen. Zo vernietigde hij zijn roem om weer vrij te kunnen zijn. Het werk De drie-eenheid uit 1976 is ook een overschilderd werk van een doek dat daarvoor in het Stedelijk Museum Amsterdam hing.

Lees verder via deze link.

Portretten uit de serie See Through Us | Diana Blok

Voor de serie See Through Us (2009) portretteert Diana Blok mensen uit de gay en transgender scene in Istanbul. Door sociaal taboe moeten zij dubbelleven leiden. Op portretten kunnen zij zichzelf zijn.

Diana Blok (1952) is een fotografe met een bewogen  jeugd. Ze is geboren in Uruguay en woonde in Mexico, Guatemala en Colombia, voordat ze in 1974 naar Amsterdam emigreerde. In Mexico studeerde ze sociologie, maar in Nederland werd ze bekend als kunstenaar en fotografe. Met haar werk onderzoekt ze onderwerpen als identiteit, gender, seksuele verscheidenheid en cultuur met poëtische en confronterende beeldtaal. Haar nomadische achtergrond stelt Blok in staat verschillende culturen en identiteiten vast te leggen in haar werk.

Lees verder via deze link.

Catharine van den Hamer | Jeroen de Bakker

De fotoserie Catharine van den Hamer (2010) van documentairefotograaf Jeroen de Bakker (1980) gaat over een 90-jarige vrouw die hij toevallig op straat tegenkwam. Ze liep alleen en bleek geen sociale contacten te hebben. Jeroen vond het zielig dat ze in haar eentje was en creëerde een project met haar in de hoofdrol, waarbij hij het dagelijks leven van de 90-jarige vrouw heeft vastgelegd.

Lees verder via deze link.

Historische Dolcel

In de Middeleeuwen waren er geen aparte instellingen voor krankzinnigen. Je werd door je familie verzorgt of opgenomen in een gasthuis. In de 15e eeuw verschenen in Nederland de eerste dolhuizen, waarin huisjes of cellen waren samengevoegd rondom een binnenplaats.

In 1564 werd in het Leprooshuis in Haarlem, in het gebouw van het huidige museum, plaatsgemaakt voor een nieuwe bewonersgroep bestaande uit krankzinnigen. Voor hen werd er een aparte vleugel met veertien dolcellen gebouwd. Er werd onderscheid gemaakt tussen mensen die hun verstand kwijt waren maar zich rustig gedroegen en degenen die druk en agressief waren: zij werden ‘dol’, ‘furieus’ of ‘razend’ genoemd.

Lees verder via deze link.

Pandora poster: Ooit ’n normaal mens ontmoet?

Tussen 1973 en 1974 ontwikkelt Stichting Pandora enkele affiches met betrekking tot de psychiatrie, waarin de vraag rondom normaliteit centraal staat. Vooral de op spiegelpapier gedrukte posters en stickers met de uit Simon Carmiggelts Kronkels ontleende slagzin ‘Ooit ’n normaal mens ontmoet?… En beviel ‘t?’ werden een ware hit.

Met deze nieuw campagne werd bewust afstand gedaan van de oude affiches met de slagzin ‘Waarom “gek”? Omdat ie anders is?’. Deze tekst zou namelijk impliceren dat er inderdaad een meetbaar ijkpunt van normaliteit zou bestaan, waaraan de mate van ‘anders-zijn’ objectief getoetst zou kunnen worden.

Lees verder via deze link.